De geschiedenis van de kleur Blauw

Kleur op onze gebruiksvoorwerpen, het is nu zo vanzelfsprekend. Wij denken er niet over na, dat kleuren op een of andere manier zijn ontwikkeld en zijn aangebracht door middel van gefabriceerde pigmenten. Dat iets een kleur geven niet zo vanzelfsprekend is, blijkt wel uit de geschiedenis van de kleur blauw.

Blauw

De kleur blauw wordt geassocieerd met twee van de grootste natuurlijke kenmerken van de aarde: de lucht en de oceaan. Blauw heeft geen afmetingen. Het gaat alle dimensies te boven. Maar dat was niet altijd het geval. Sommige wetenschappers geloven dat de vroegste mensen eigenlijk kleurenblind waren en alleen zwart, wit, rood en pas later geel en groen konden herkennen...! Als gevolg hiervan hadden vroege mensen zonder idee van de kleur blauw eenvoudigweg geen woorden om het te beschrijven. Dit wordt zelfs weerspiegeld in oude literatuur, zoals de Odyssee van Homerus, geschreven rond rond 800 voor Christus, die de oceaan beschrijft als een 'wijnrode zee'. Is dat niet een interessant gegeven over ons bewustzijn...

Blauw werd voor het eerst geproduceerd door de oude Egyptenaren, die erachter kwamen hoe ze een permanent pigment konden maken dat ze voor op decoratieve kunst konden aanbrengen. De kleur blauw bleef de komende 6.000 jaar evolueren en bepaalde pigmenten werden zelfs gebruikt door 's werelds grootste kunstenaars om enkele van de meest beroemde kunstwerken van nu te maken. Blauw blijft evolueren, met het nieuwste pigment YInMnYInMn dat minder dan tien jaar geleden werd ontdekt. Lees verder om meer te weten te komen over de fascinerende geschiedenis van de kleur Blauw.

Antieke Egyptische kunst in Egyptisch blauw

Egyptisch blauw

Er is een lange lijst met dingen die aan de oude Egyptenaren danken voor het uitvinden, en één ervan is de kleur blauw. Het wordt beschouwd als het eerste synthetisch geproduceerde kleurpigment ooit. Egyptisch blauw (ook bekend als cuprorivaite) is gemaakt rond 2.200 voor Christus. Het was gemaakt van gemalen kalksteen vermengd met zand en een koperhoudend mineraal, zoals azuriet of malachiet, dat vervolgens werd verhit. Het resultaat was een ondoorzichtig blauw glas dat vervolgens moest worden vermalen en gecombineerd met verdikkingsmiddelen zoals eiwitten om verf of glazuur te creëren.
De Egyptenaren hielden deze tint in hoog aanzien en gebruikten het om keramiek en beelden te beschilderen en om de graven van de farao's te versieren. De kleur werd populair in het Romeinse rijk en werd gebruikt tot het einde van de Grieks-Romeinse periode (332 v.Chr. - 395 na Christus), toen nieuwe methoden om pigment te produceren begonnen te evolueren.

Olifant beeldje gemaakt van het natuursteen Ultramarijn.

Ultramarijn

De geschiedenis van ultramarijn begon ongeveer 6.000 jaar geleden, toen de half-edelsteen die werd gemaakt van lapis lazuli, door de Egyptenaren uit de bergen van Afghanistan werd geïmporteerd. De Egyptenaren probeerden maar slaagden er niet in, om er een verf van te maken, elke poging resulteerde in een saai grijs. In plaats daarvan gebruikten ze sieraden en hoofdtooien van de steen.
Lapis lazuli, ook wel 'echt blauw' genoemd, verscheen voor het eerst als een pigment in de 6e eeuw en werd gebruikt in boeddhistische schilderijen in Afghanistan. Het werd omgedoopt tot ultramarijn (in het Latijn: ultramarinus, wat 'voorbij de zee' betekent) toen het pigment in de 14e en 15e eeuw door Italiaanse handelaren in Europa werd ingevoerd. Het werd ook wel Koningsblauw genoemd en was zeer gewild bij Europeese kunstenaars. Om het te gebruiken moest je zeer welvarend zijn. Het werd net zo kostbaar geacht als goud.

Ultramarijn was gereserveerd voor de belangrijkste opdrachten, zoals de blauwe gewaden van de Maagd Maria in Gérard David's Maagd en Kind met vrouwelijke heiligen. Johannes Vermeer, die Meisje met een parelmoer schilderde, hield zo veel van de kleur, dat hij daarmee in de schulden kwam. Het bleef duur totdat in 1826 een synthetische ultramarijn werd uitgevonden door een Franse chemicus,

Kunsthistorici denken dat Michelangelo zijn schilderij The Entombment niet verder afwerkte omdat hij het zich niet kon veroorloven nog meer ultramarijnblauw te kopen.

Kobalt blauw

Kobalt blauw

Kobaltblauw dateert uit de 8e en 9e eeuw en werd gebruikt voor het kleuren van keramiek en sieraden. Dit was vooral het geval in China, waar het werd gebruikt in porselein. Een zuiverder versie werd later ontdekt door de Franse chemicus Louis Jacques Thénard in 1802 en de commerciële productie begon daarmee in Frankrijk. Schilders, zoals JMW Turner, Pierre-Auguste Renoir en Vincent Van Gogh, begonnen het nieuwe pigment te gebruiken als een alternatief voor duur ultramarijn.

in 1999 bracht Pantone een persbericht uit waarin het cerulean werd verkondigd als de "Kleur van het Millennium" en " de tint van de toekomst.

Cerulean Blau

Cerulean blauw is een synthetisch blauw pigment van cobalt magnesium stannaat. Ceruleumblauw is zeer lichtecht. Het verkleurt niet bij menging met andere pigmenten. De prijs is hoog. Het werd door Andreas Höpfner in 1805 geperfectioneerd door kobalt te roosteren en tinoxiden. De kleur was echter niet beschikbaar als een artistiek pigment tot 1860 toen het werd verkocht door Rowney and Company onder de naam Cerulean.

De waterpartij in Édouard Manets 'En bateau' is opgezet in ceruleumblauw.

Indigo

Indigo

Hoewel blauw duur was om te gebruiken in schilderijen, was het veel goedkoper om te gebruiken voor het verven van textiel. In tegenstelling tot de het zeldzame lapis lazuli, kwam "indigo" uit een gewas, Indigofera tinctoria genaamd, dat over de hele wereld werd geproduceerd.

Het gebruik van indigo voor het verven van textiel was het populairst in Engeland en werd gebruikt voor het verven van kleding gedragen door mannen en vrouwen van alle sociale achtergronden. Natuurlijke indigo werd vervangen in 1880, toen synthetische indigo werd ontwikkeld. Dit pigment wordt tegenwoordig nog steeds gebruikt om een ​​blauwe spijkerbroek te verven!

In het afgelopen decennium hebben wetenschappers echter ontdekt dat de bacterie Escherichia coli biologisch kan worden gemanipuleerd om dezelfde chemische reactie te produceren die indigo in planten maakt. Deze methode, "bio-indigo" genaamd, zal waarschijnlijk in de toekomst een grote rol spelen bij de productie van milieuvriendelijk denim.

De grote golf van Kanagawa door Hokusai, een beroemd kunstwerk waarin Pruisisch blauw is verwerkt.

Pruisisch blauw

Ook bekend als Berliner Blau, werd per ongeluk ontdekt door de Duitser Johann Jacob Diesbach. Diesbach werkte in feite aan het creëren van een nieuw rood, maar een van zijn materialen - potas - was in contact gekomen met dierlijk bloed. In plaats van het pigment nog meer rood te maken zoals je zou verwachten, creëerde het dierlijke bloed een verrassende chemische reactie, wat resulteerde in een levendig blauw.

Pablo Picasso gebruikte het Pruisische blauwe pigment uitsluitend tijdens zijn Blauwe Periode, en de Japanse houtblokkunstenaar Katsushika Hokusai gebruikte het om zijn iconische The Great Wave van Kanagawa te maken, evenals andere prenten in zijn zes gezichten op de berg Fuji-serie. Het pigment werd echter niet alleen gebruikt voor het maken van meesterwerken. In 1842 ontdekte de Engelse astronoom Sir John Herschel dat Pruisisch blauw een unieke gevoeligheid voor licht had en de perfecte tint was om kopieën van tekeningen te maken. Deze ontdekking bleek van onschatbare waarde voor architecten, die kopieën konden maken van hun plannen en ontwerpen, die tegenwoordig bekend staan ​​als cyanotypie oftewel 'blauwdrukken'. Deze techniek voor het vervaardigen van kopieën van ontwerpen werd tot ±1960 nog gebruikt.

YInMnYInMn Blue

Een nieuw kleur: YInMnYInMn Blue

De laatste ontdekking in blauwe pigmenten was in 2009. Toen werd toevallig een nieuwe tint blauw ontdekt door professor Mas Subramanian en zijn toenmalige student Andrew E. Smith aan de Oregon State University. Bij het verkennen van nieuwe materialen voor het maken van elektronica, ontdekte Smith dat een van zijn monsters helderblauw kleurde bij verwarming. Met de naam YInMn blue, na de chemische samenstelling van yttrium, indium en mangaan, hebben ze het pigment in juni 2016 vrijgegeven voor commercieel gebruik.